Historia wód mineralnych sięga 1973 roku ,kiedy to PG Warszawa w ramach badań zasobowych wód mineralnych dla lecznictwa uzdrowiskowego odwierciła otwór o głębokości 1173m stwierdzając występowanie :
– utworów czwartorzędowych do głębokości 40m
– utworów trzeciorzędowych do głębokości 103m w tym:
– miocenu do głębokości 72m
– oligocenu do głębokości 103m
– utworów kredowych do głębokości 442m
– utworów jurajskich do głębokości 611,6m
– utworów triasu do głębokości 1159,5 m
– utworów permu poniżej głębokości 1159,5m
Zaznaczyć należy że w strefie do gł.315m znajdują się 3piętra wodonośne eksploatowane na ujęciu wody Bitwy pod Płowcami w Sopocie na potrzeby miasta Sopot oraz sąsiadujących osiedli gdańskich.
Na głębokości 762m nawiercono omawianym otworem zwierciadło mineralnej wody artezyjskiej stabilizujące się na wysokości + 17,82m powyżej terenu .Otwór zarurowano przy użyciu rur stalowych o średnicy:
342 mm do głębokości 46m poniżej terenu
250 mm do gł 328m( 13m poniżej spągu piasków kredowych)
165 mm do głębokości 948m
Poniżej gł.948m otwór zlikwidowano, zaś wyżej otwór zasypano w strefie głębokości 854-948m oraz zacementowano w strefie 948-833 m poniżej terenu. Zabudowane rury średnicy 165mm perforowano metodą pirotechniczną w strefie głębokości 901-833m poniżej terenu( 10 strzałów na 1mb rury)
Ustalono wówczas zasoby wody mineralnej w wysokości 44m3/h przy obniżeniu zwierciadła wody o 2,2m a zatem przy znacznym samowypływie wód artezyjskich .Wody te określono jako silnie zmineralizowane wody reliktowe serii połczyńskiej zamknięte od 203 do 250 mln lat .Otwór ten po badaniach zatłoczono wodą słodką w celu zminimalizowania korozji rur stalowych przy kontakcie z silnie agresywnymi wodami mineralnymi w stosunku do metalu. Wody mineralne zawierały bowiem 44 370 mg/dm3 składników stałych przy porównywalnej zawartości w wodach do picia w granicach 500mg/dm3. Wodę określono jako chlorkowo-sodowo-bromkowo-jodkowo – borową przy zawartościach[ mg/dm3]:
KATIONY ANIONY
Sód – 12750 Fluorki 0,23
Potas – 75 Chlorki 26018
Wapń 2346 Bromki 107,6 Jodki Siarczany 1710,2
-2-
Magnez 1181
Stront 100 Węglowodory 15,25
Żelazo 0,87 Węglany 14,85
Ponadto stwierdzono występowanie :
Kwasu metakrzemowego 2,6
Kwasu metaborowego 34,0
Woda została uznana jako lecznicza w zakresie schorzeń stawów a szczególnie w chorobie Bechterewa –polegającej na zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa.
Od roku 1985 otwór wypełniała już woda mineralna o agresywnych właściwościach w stosunku do metalu co prowadziło do wzmożonej korozji rur osłonowych.
W 1993roku a zatem po 8 latach Zakład Usług Hydrogeologicznych Zygmunta Klińskiego z Gdańska przeprowadził badania techniczne i hydrogeologiczne otworu polegające na:
– ustabilizowaniu zwierciadła wody- 16,94 m powyżej terenu
-próbne pompowanie z wydajnością maksymalną 49,34m3/h
-badaniu temperatury wody(oscylacje w granicach 18,5-19C
-badanie stanu technicznego otworu przeprowadził Petrobałtyk Gdańsk
Stwierdzono:
a/ głębokość otworu 819m ( zasyp w strefie 819-833m) a zatem strefa
aktywnego dopływu wody w strefie 801-819m poniżej terenu.
b/ korozję rur w strefie :
-do 801 m ( ok. 1,5mm)
801-819m ppt. Ok. 5mm grubości rury
Od przeprowadzonych badań upłynęło już 20 lat przy ciągłym kontakcie rur z agresywną wodą mineralną. Stad też sygnalizuje się dwa rodzaje zagrożeń:
– zasklepienia otworu( zasypania) w objętej perforacją strefie dopływu solanki do otworu
– przejscia wody mineralnej w obrębie 13m zakładki rur poniżej spągu kredowego piętra wodonośnego ,co przy tak znacznym ciśnieniu artezyjskim mogłoby wprowadzić wody mineralne do użytkowego piętra wodonośnego.
Uwagi powyższe nie należy traktować jako alarmistyczne ale należałoby się zastanowić nad potrzebą okresowych badań otworu po wieloletniej eksploatacji.Wskazane byłoby wprowadzenia do środka rur odpornych na proces korozji z wypełnieniem dokładnym przestrzeni poza nimi materiałem izolującym i wzmacniającym konstrukcję otworu.
Pozostawienie otworu w takim stanie może prowadzić do;
-stopniowego ograniczenia wydajności samowypływu .
-3-
– znacznego ubytku rur w strefie perforowanej i zaciskania otworu do głębokości 801m poniżej terenu lub nieco wyżej.
Referat powyższy został przedstawiony w ramach statutowej działalności PTPNoZ O/Gdańsk przy „ grzybku” solankowym obok sanatorium wdniu 22.03 .2014 .Mimo podjętych prób i kontaktów z dyrekcją Uzdrowiska Sopot nie udało się na ten cel zabezpieczyć pomieszczenia .wejscia na teren ujęcia Świety Wojciech a nawet spotkać się z przedstawicielem uzdrowiska . Taki brak zainteresowania ujęciem , budzi niepokój o stan i przyszłość ujęcia jako bazy podstawowej działalności uzdrowiska oraz ujęć wody pitnej .W obrebie ich obszarów zasobowych znajduje się otwór mód mineralnych.
Zygmunt Kliński